Δημιουργία της αείμνηστης εικαστικού Μαρίας Γεράρδη – Πασσαλή.
Η φορεσιά περιλαμβάνει:
Άσπρο, βαμβακερό, μακρύ μεσοφούστανο με φαρδιά μανίκια και δαντέλα στα μανίκια και στο τελείωμα του μπούστου.
Φουρό που δένει στη μέση.
Φόρεμα σε διαφορετικά χρώματα, ροζ ή γαλάζιο, από σατέν ύφασμα. Τα μανίκια δεν είναι ραμμένα πάνω στο φόρεμα, αλλά δένονται στο ύψος του ώμου με σατέν ή μεταξωτές κορδέλες σε διάφορους φιόγκους, ώστε να μπορούν οι γυναίκες να τα βγάζουν ή να τα αλλάζουν. Στο κάτω μέρος τους έχουν ένα γύρισμα (μανσέτα) και πάνω σ’ αυτό κεντήματα με μεταξωτές ή χρυσές κλωστές και λουλούδια. Ο μπούστος είναι χαμηλός και η ραφή που τον ενώνει με τη φούστα είναι κάτω από το στήθος και τις μασχάλες με αποτέλεσμα η μέση να φαίνεται ακριβώς κάτω από το στήθος τους. Το κάτω μέρος του φορέματος είναι άνετο, με πιέτες και στολισμένο στο τελείωμά του.
Άσπρο καλσόν (παλιότερα φορούσαν άσπρες κάλτσες, χειροποίητες, βαμβακερές ή μεταξωτές, τεντωμένες όχι χαλαρές) και μαύρα παπούτσια (κάποτε τα πόδια στόλιζαν τα πασούμια τους, άσπρα ή μονόχρωμα, ανάλογα με το χρώμα του φορέματος, βελούδινα, κομψά και καλοφτιαγμένα).
Η εμπροσθοποδιά δένεται από το λαιμό και στη μέση. Κρέμεται από το ύψος του μπούστου για να το καλύπτει, περίτεχνη, με τρία φύλλα και εξαίρετα κεντήματα. Στο κάτω μέρος της έχει μεταξωτά κρόσσια και διακοσμητικά.
Απαραίτητο αξεσουάρ το τσαντάκι-πουγκί φτιαγμένο από ίδια υφάσματα και με αντίστοιχα στολίδια. Μέσα του θα βρει κανείς σίγουρα ένα λευκό, τετράγωνο, κεντητό μαντίλι που είναι απαραίτητο και για τους χορούς, αφού απ’ τη μία βοηθά στην κίνηση (στροφές) κι απ’ την άλλη με το μαντίλι στο χέρι δεν ακουμπά το χέρι του καβαλιέρου αυτό της ντάμας.
Το γιλέκο –σακάκι με μανίκια είναι κοντό, σταματάει πάνω από τη μέση, εμπριμέ από ακριβά υφάσματα, στολισμένο με χρυσά σιρίτια.
Ελκυστικός και περίτεχνος ο κεφαλόδεσμος, ένα είδος άσπρης σκούφιας, ύψους περίπου τριάντα εκατοστών, που στενεύει στην κορυφή, σατέν, στολισμένος με κοσμήματα, χρυσά κεντήματα, πούλιες, μεταξωτές φούντες και λουλούδια. Πίσω του κρέμονται κορδέλες με πέρλες και χρυσά στολίδια, ίδιες μ’ αυτές που δένουν τα μανίκια.
Πάνω από τον κεφαλόδεσμο και γύρω απ’ αυτόν φορούν μια πλατιά κορδέλα σατέν, καλυμμένη με πούλιες, χρυσά στολίδια, μικρές φούντες και χρυσό κέντημα, που σφίγγει και δένει πίσω, αφήνοντας τις άκρες που καταλήγουν σε κρόσσια να κρέμονται πίσω.
Τέλος, φορούν χρυσά κοσμήματα, μαργαριτάρια ή πολύτιμους λίθους, ανάλογα με την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της κάθε μιας.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΝΔΡΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ ΧΙΟΥ «Βρακάς»
Η ανδρική φορεσιά αποτελείται από:
Τη βράκα, χαρακτηριστική ενός νησιώτη, με ανοίγματα στο κάτω μέρος για τα πόδια, που δένει κάτω από τα γόνατα και στη μέση με λάστιχο ή κορδόνι, για να προσαρμόζεται στο σώμα όποιου τη φορά. Είναι ραμμένη από περίπου τέσσερα μέτρα χοντρό ή λεπτό μαύρο ύφασμα (ανάλογα με την εποχή), φαρδιά και άνετη, για να τον διευκολύνει στις κινήσεις του και, εκτός από το κορδόνι, συγκρατείται στη μέση από υφαντό ζωνάρι μήκους τεσσεράμισι ή έξι μέτρων και πλάτους τριάντα εκατοστών που καταλήγει σε κρόσια και κρέμεται ελαφρώς στα αριστερά.
Το λευκό πουκάμισο, τότε φοριόταν στις γιορτές το πουκάμισο και τις καθημερινές η λευκή, μάλλινη το χειμώνα και βαμβακερή το καλοκαίρι, μπλούζα.
Το αμάνικο γιλέκο από μαλακό μαύρο βελούδο στο μπροστινό μέρος που σταύρωνε και κούμπωνε λοξά προς τα δεξιά και βυσσινί βελούδο ίδιας ποιότητας στο πίσω μέρος (παλιότερα ήταν και από μαύρη τσόχα, αν η οικονομική δυνατότητα του βρακά δεν του επέτρεπε την αγορά ακριβού βελούδου). Ιδιαίτερο το άνοιγμα στην πλάτη, με μαύρα κορδόνια που δένουν χιαστί για να τα χαλαρώνει ή να τα σφίγγει στο σώμα του όσο θέλει ο βρακάς. Όλο το γιλέκο είναι στολισμένο με μαύρα σιρίτια που σχηματίζουν περίτεχνα σχέδια. Στο εσωτερικό του είναι επενδυμένο με μαύρη φόδρα.
Μαύρο καλσόν (παλιότερα φορούσαν μάλλινες ή βαμβακερές κάλτσες, ανάλογα με την εποχή).
Το ντύσιμο συμπληρώνουν μαύρα παπούτσια και στο κεφάλι ο μαύρος κούκος από γούνα ή τσόχα.
ΟΙ ΧΙΩΤΙΚΕΣ ΕΝΔΥΜΑΣΙΕΣ ΣΑΝ ΧΑΡΑΚΤΙΚΑ
Στη μετά κοροναϊόν εποχή με μία φωτογράφηση προ της πανδημίας, η περιπλάνηση του Συλλόγου « ΑΡΤΙΟΝ » στο παρελθόν, με το φακό του αρχιτέκτονα και ερασιτέχνη φωτογράφου Κωνσταντίνου Ανδρεάδη συνεχίζεται. Σειρά έχουν μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Μ.Ε.Ο.Θ Θυμιανών, με παραδοσιακές φορεσιές, των οποίων τις λεπτομέρειες μας δίνουν και εγγράφως και σας επισυνάπτουμε.
Το αποτέλεσμα, προϊόν της τέχνης και τεχνικής του φωτογράφου, δικαιώνει, ακόμα μια φορά, το χαρακτηρισμό της δράσης του «ΑΡΤΙΟΝ»:
”ΟΙ ΧΙΩΤΙΚΕΣ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ ΣΑΝ ΧΑΡΑΚΤΙΚΑ”.
Την επιμέλεια και σκηνική σύνθεση της φωτογράφησης είχε η Βάσω Κριτάκη, Πρόεδρος του Συλλόγου.
Ευχαριστούμε για τη συνεχή υποστήριξή σας στις δράσεις μας. Επικοινωνία : Βάσω Κριτάκη, Πρόεδρος « ΑΡΤΙΟΝ », E-mail artion.chios.2013@gmail.com.
