Άρθρο του κ. Νότη Μηταράκη, αν. Τομεάρχη Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Νέας Δημοκρατίας στη Νέα Σελίδα.
Κάθε καθυστέρηση με τα «κόκκινα» δάνεια βλάπτει κοινωνία και οικονομία.
Η κυβέρνηση, υποσχέθηκε «σεισάχθεια» και άφησε το πρόβλημα να γιγαντωθεί
Πίσω από ένα κόκκινο δάνειο και ένα υπερχρεωμένο νοικοκυριό βρίσκεται το σπίτι μιας οικογένειας, το μαγαζί και η επιχείρηση κάποιου. Αυτό καθιστά τα κόκκινα δάνεια μείζον κοινωνικό θέμα, πέρα από τις οικονομικές τους επιπτώσεις.
Αυτή όμως ακριβώς την κοινωνική διάσταση και τη συναισθηματική φόρτιση που υπάρχει πίσω από κάθε μη εξυπηρετούμενο δάνειο, εκμεταλλεύτηκε η σημερινή κυβέρνηση, από την εποχή που ήταν ακόμα αντιπολίτευση. Ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που υποσχέθηκε «σεισάχθεια» και διαγραφή χρεών, αλλά άφησε το πρόβλημα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων να γιγαντωθεί. Σήμερα, αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση με τις τράπεζες να έχουν στους ισολογισμούς τους σχεδόν ένα στα δύο κόκκινα δάνεια, και χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις να βρίσκονται εγκλωβισμένα.
Ο νόμος «Κατσέλη» έχει προκαλέσει «έμφραγμα» στα δικαστήρια, με τις υποθέσεις να εκδικάζονται μετά από χρόνια. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός για τις επιχειρήσεις αποδείχτηκε γραφειοκρατικός και «δυσκίνητος» και τελικά μόλις το 3% των αιτήσεων έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα.
Η κυβέρνηση προωθεί σήμερα μια πρόταση για τα στεγαστικά και τα δάνεια με εγγύηση την πρώτη κατοικία. Προφανώς, θα εκμεταλλευτεί τη χρονική σύμπτωση της λήξης του νόμου Κατσέλη με τη λήξη της θητείας της θητείας της και θα επιχειρήσει να το παρουσιάσει ως μια «επιτυχία για το λαό» προεκλογικά. Η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια, ούτε για τις τράπεζες (τους κλυδωνισμούς τους βιώνουμε ήδη), ούτε για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Η συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών για τα κόκκινα δάνεια μένει να κριθεί στην εφαρμογή της. Καταρχάς να σημειώσουμε ότι σε αυτό το στάδιο αποτελεί μια πρόταση που τελεί υπό την έγκριση των θεσμών και άρα είναι πιθανό, να υπάρχουν διαφοροποιήσεις στο κείμενο που θα έρθει προς ψήφιση. Στη σημερινή της μορφή, μπαίνουν επιπλέον κριτήρια και σχετικά χαμηλά εισοδηματικά όρια. Έχοντας δε και το παράδειγμα του εξωδικαστικού μηχανισμού που δε μπόρεσε να λύσει άμεσα και ουσιαστικά το θέμα των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων, διατηρούμε πολύ σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο θα έχουμε επίλυση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Σε κάθε περίπτωση, κυβέρνηση και η αρμόδια Γενική Δ/νση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να κινηθούν πολύ γρήγορα για την ελάφρυνση των τραπεζών από τα “κόκκινα δάνεια”, καθώς κάθε καθυστέρηση βλάπτει οικονομία και κοινωνία.
Το ιδιωτικό χρέος πρέπει να αντιμετωπιστεί ολιστικά και αποφασιστικά. Η Νέα Δημοκρατία έχει ήδη από το 2016 υποβάλει μια δέσμη ολοκληρωμένων προτάσεων για μια «δεύτερη ευκαιρία», με οριζόντια «κουρέματα» σε δάνεια βιώσιμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αντίστοιχες προτάσεις για την επιτάχυνση εκδικάσεων εκκρεμών υποθέσεων υπερχρεωμένων νοικοκυριών και το διαχωρισμό των θυμάτων της κρίσης και των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Κάθε πολίτης, με εξαίρεση τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, δικαιούται μιας δεύτερης ευκαιρίας. Όμως πέρα από τα θύματα της κρίσης, πρέπει πλέον να μιλήσουμε για την επιβράβευση των συνεπών. Είναι αυτοί που μέσα στην κρίση, «μάτωσαν» για να παραμείνουν «εντάξει» απέναντι στις υποχρεώσεις τους, στηρίζοντας και τις τράπεζες, αλλά πρωτίστως τα δημόσια έσοδα και το κράτος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για όσους πολίτες ήταν συνεπείς κατά την τελευταία τριετία στην αποπληρωμή του στεγαστικού τους δανείου, αυτοί να επιβραβεύονται με εύλογη μείωση επιτοκίου για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Πρέπει να τελειώνουμε με το θέμα των κόκκινων δανείων που αποτελεί «βόμβα» για νοικοκυριά και τραπεζικό σύστημα, και το γενικότερο θέμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών, περιλαμβανομένων και των οφειλών προς και από το Δημόσιο. Πρωτίστως όμως, πρέπει να πατάξουμε τη γενικότερη «κουλτούρα» του «δεν πληρώνω», που δυστυχώς τείνει να επικρατήσει τα τελευταία χρόνια με αφορμή την οικονομική κρίση και σχεδόν αποκλειστική ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης που την εξέθρεψε ως «κίνημα».
